Dit is Stef

Even voorstellen: dit is Stef. Ze is 21 en woont in … eh… Stef woont niet. Toen ze een jaar of zestien was, is ze thuisloos geraakt. En dat is ze nog steeds. Het goede nieuws is wel dat het er nu goed uitziet voor Stef. Het lijkt erop dat ze eindelijk de juiste hulp op het juiste moment gevonden heeft. Fingers crossed …

Stef heeft in de afgelopen jaren veel geleerd over hoe je als jongere op straat kunt overleven. Dingen die ze graag had geweten toen ze zestien was. Hieronder vertelt ze welke dingen dat zijn. ‘En,’ zegt ze, ‘als iemand anders er iets aan heeft: top!’

Om te beginnen

Allereerst: Heb schijt aan alle onzin over positief denken. Alles komt goed als je er maar in gelooft? Bullshit. Tip nummer 2: stop met medelijden hebben met jezelf. Je kunt het je niet veroorloven. Het helpt je niks om uit deze situatie te komen. Je moet leren vechten.

Wat doe je op een dag?

Als het mogelijk is: blijf op school. Je bent daar veilig; ze zullen je daar beschermen. Ze geven je ook vaak eten en je kunt er douchen. En ook belangrijk trouwens: kunt er een diploma halen, wat echt wél handig is voor je toekomst.
Je kan ook proberen werk te krijgen. Als je solliciteert, probeer er dan niet uit te zien alsof je thuisloos bent. Gelukkig is het vrij normaal dat een student een rugtas draagt. Helaas heb je wel een adres nodig om een baan te kunnen krijgen.

Als het niet lukt om naar school te gaan of te werken, probeer dan een hobby te vinden. Zoek iets wat je leuk vindt! Leer een instrument te bespelen, of ga sporten. Heel veel hobby’s zijn gratis. Ik heb er nu twee: mensen kijken en gesprekken oefenen met vreemden.

Als je bezig bent, helpt je dat om uit de buurt te blijven van bijvoorbeeld drugsdealers. Want dit is belangrijk: blijf weg van sigaretten, drugs, drugsgebruikers en drugsdealers. Gebruik geen alcohol of andere dingen die je onder invloed brengen. Niet alleen omdat het slecht is voor je gezondheid en omdat je verslaafd kunt raken. Als je onder invloed bent, dan kun je onveilige situaties slechter inschatten. En daarnaast is het heel duur. Blijf nuchter dus, en zorg dat je fit bent om te kunnen overleven. Van drugs afblijven heeft mijn leven gered.

Hoe kom je aan eten?

Ik heb nooit gebedeld om eten of geld te krijgen. Ik liep een supermarkt binnen en deed gewoon alsof ik winkelde. Ik at de dingen daar op en ging daarna weer weg. De laatste jaren ga ik ook naar kerken en plaatsen als het Leger des Heils, waar je eten kunt halen. O ja, en als vrienden eten voor je mee willen nemen, vraag ze dan om ook houdbare dingen mee te nemen. Dingen als mueslirepen kun je in je rugtas bewaren.


Een plek vinden om te slapen

Dit zijn de vragen die ik wil meegeven om aan jezelf te stellen als je een plek zoekt om te slapen:

• Is het droog?
• Is er schoon water in de buurt?
• Heb je ten minste twee zichtbare vluchtroutes?
• Is het onopvallend, maar toch in de buurt van mensen, zodat iemand je hoort als je gilt?
• Heb je iets bij je wat er onschuldig uitziet, maar waar je jezelf mee kan verdedigen?

Als je niet al deze vragen met ja kunt beantwoorden, wees je daar dan goed bewust van.

Kijk bijvoorbeeld ook naar jeugdopvang. En vraag om hulp. Bel jeugdhulp of een therapeut. Of jeugdzorg of het NJI. Zoek opties die je kunnen helpen. Gebruik Google. Gebruik je slimheid en je handigheid bij het zoeken van informatie.

Ik heb in verlaten boerderijen geslapen, in verlaten huizen, op een verstopplek op school… In het begin bleef ik nog wel eens slapen bij vrienden, en dan ontdekten de ouders dat ik thuisloos was. Meestal belden ze dan de politie.

En ik slaap ook wel eens bij vreemden. - Diepe zucht – Luister goed. Als je eindelijk een goede plek hebt gevonden om te slapen, en degene die hem aan jou heeft aangeboden verwacht iets van jou, iets wat over jouw grens gaat, dan hoef je dat niet te doen. Je bent ze niets verplicht. Maar als je toch iets laat doen wat over jouw grens gaat, dan ben je geen slecht persoon. Deze persoon maakt misbruik van jou. Niet andersom.

De politie

Oké, over de politie. Om te beginnen zou ik zeggen: probeer je aan de wet te houden. Dit wordt wel heel lastig, dus zie het meer als een richtlijn. Je bent geen slecht persoon als je een wet overtreedt om te overleven, maar een mogelijke toekomstige werkgever ziet dat misschien niet zo.

Ik zou zeggen: werk mee met de politie, maar lieg tegen ze als het moet. Als je bijvoorbeeld gevonden wordt op een plek waar je niet mag zijn, lieg dan. Zeg dat je aan het mediteren bent, of dat je net wegging, of doe alsof je een moeilijk telefoongesprek aan het voeren bent. Liegen heb je nodig om te overleven, maar dat werkt voor iedereen weer anders. Probeer uit te vinden wanneer je moet liegen en wanneer je de waarheid moet vertellen. Sommige mensen willen je echt helpen. De helft daarvan kan het ook. En de helft daarvan helpt je ook echt. Het kan goed zijn dat je de politie vaak tegenkomt. Probeer daarom een band te creëren met een van hen. Ik heb dat met Bert, hij is 2 meter lang en super aardig. Als de politie me wil arresteren, zeg ik gewoon dat ze Bert moeten bellen. Ze hebben hem nog nooit gebeld, maar ze laten me bijna altijd weer gaan als ik dat zeg.

Hopelijk heb je hier wat aan

Als jij als jongere thuisloos bent, dan hoop ik dat deze tips je helpen. En ik heb je nog nooit gesproken, maar ik vind het heel vervelend voor je. Ik ben er dus ook doorheen gegaan. Het lijkt erop dat ik het red, maar dat diepe gat, dat ken ik ook. Ik hoop dat dit je helpt om je minder alleen te voelen.

En aan iedereen wil ik zeggen:

‘Niemand is thuisloos als er een betere optie is.’