Praktijkgericht onderzoek

Praktijkgericht onderzoek komt bij veel opleidingen in het hoger beroepsonderwijs van pas. De uitgave is geschreven voor bacheloropleidingen in het economische domein, maar is ook zeer toepasbaar voor studenten van andere studies die hun onderzoeksvaardigheden willen vergroten.

Het Edubook introduceert praktijkgericht onderzoek en werkt de principes en opzet van een onderzoek volledig uit. Hierdoor is het inzetbaar vanaf het eerste leerjaar tot en met de afronding van een afstudeeropdracht.

In een chronologische volgorde wordt de gehele onderzoekscyclus doorlopen. Ondanks deze chronologische opbouw is het Edubook flexibel in te zetten. Het is aan de docent of de studenten eerst een aantal basismodules volgen en daarbij oefenen met deelaspecten (thema 1 t/m 3) en daarna werken aan hun praktijkonderzoek (thema 4), of dat ze direct starten met hun onderzoek (thema 4) en teruggrijpen op kennis en vaardigheden die daarvoor nodig zijn (thema 1 t/m 3).

Studenten leren de benodigde relevante kennis op een betrouwbare, methodische, respectvolle en transparante manier te verzamelen. Zij dienen hier op een professionele manier over te kunnen rapporteren in een verslag. Het is het perfecte leermiddel om studenten te ondersteunen bij het opbouwen van kennis, vaardigheden en houdingsaspecten op het gebied van praktijkgericht onderzoek.

HET EDUBOOK PRAKTIJKGERICHT ONDERZOEK BESTAAT UIT DE VOLGENDE VIER THEMA’S:

• Thema 1: Eisen aan onderzoek en onderzoeker
• Thema 2: Een onderzoek voorbereiden en ontwerpen
• Thema 3: Een onderzoek uitvoeren en documenteren
• Thema 4: Een praktijkopdracht opzetten en uitvoeren
  

THEMA 1: MINIMALE EISEN AAN ONDERZOEK EN ONDERZOEKER

In dit thema leren studenten welke eisen er minimaal gesteld worden aan een onderzoek en aan een onderzoeker. Onderwerpen zoals een onderzoekende houding, definiëren en afbakenen, betrouwbaarheid en ethiek komen aan bod.

THEMA 2: EEN ONDERZOEK VOORBEREIDEN EN ONTWERPEN

Het tweede thema is gewijd aan het ontwerpen van een onderzoek. Om dit te kunnen doen dient de student eerst enige basiskennis van onderzoek en onderzoeken te krijgen. De eerste drie modules van dit thema zijn daarom gewijd aan het begrip kennis, het verschil tussen kwalitatief en kwantitatief onderzoek en de verschillende vormen en functies van praktijkonderzoek. Vervolgens komen de onderdelen van een onderzoeksontwerp aan de orde: oriënteren op de onderzoekssituatie, literatuuronderzoek, probleemanalyse, theoretisch kader, conceptueel model, deelvragen en de onderzoeksplanning.

THEMA 3: EEN ONDERZOEK UITVOEREN EN DOCUMENTEREN

In het derde thema komt de uitvoering en documentatie van een onderzoek aan de orde. Eerst maakt de student kennis met de vier belangrijkste methoden bij praktijkgericht onderzoek: deskresearch, observeren, interviewen en het werken met vragenlijsten. Het toepassingsgebied en de voor- en nadelen van elke methode worden besproken. Ook wordt er aandacht besteed aan hoe een keuze gemaakt kan worden tussen de verschillende onderzoeksmethoden, afhankelijk van het vraagtype en de beschikbare bronnen.

Vervolgens leert de student de gevonden gegevens te analyseren en er conclusies uit te trekken. Er is een aparte module gewijd aan visualiseren, waarbij verschillende tekentechnieken aan de orde komen.

Een ander belangrijk onderwerp binnen dit thema is de verantwoording van het onderzoek. Hierbij leert de student de gehanteerde werkwijze en de resultaten op een juiste manier te documenteren en te reflecteren op het onderzoek.

THEMA 4: TOEPASSEN VAN ONDERZOEK BIJ EEN OPDRACHT

Het laatste thema ondersteunt de student bij het toepassen van onderzoek op praktijkproblemen. De focus ligt op het opzetten en uitvoeren van een opdracht en de rol die onderzoek daarbij speelt.

Eerst worden enkele kennismodules aangereikt waarin een beeld wordt geschetst van de belangrijkste aspecten van een praktijkopdracht. De student leert de verschillende onderdelen van een praktijkopdracht (die bestaat uit het maken van een plan van aanpak en de uitvoering) en de structuur ervan herkennen.
Vervolgens komen enkele belangrijke aspecten van een praktijkopdracht aan bod, zoals het verbeteren of realiseren van prestaties, de relatie tussen onderzoek en opdracht en het volgen van een projectaanpak.

Tot slot worden de drie fases van een praktijkopdracht doorlopen. Eerst vindt de oriëntatie op een opdracht plaats, hierbij wordt een beeld gevormd over de organisatie en enkele belangrijke aspecten van de opdracht. Daarna moet het plan van aanpak worden opgesteld, waarbij aandacht wordt besteed aan de inhoud en de eisen. Tot slot komen de belangrijkste activiteiten die komen kijken bij de uitvoering van een onderzoek, het maken van een scriptie en presentatie aan bod.

Uiteraard ondersteunt het Edubook het gehele proces met opdrachten, voorbeelden, video’s en checklists.