7 ontwerptips voor toekomstbestendig onderwijs

7 ontwerptips voor toekomstbestendig onderwijs
Gepubliceerd op 25 januari 2022

De blik vooruit!

In zijn artikel van 20 april gaf Menno Thijssen een aantal organisatorische tips voor post-covid-19 hoger onderwijs. Inmiddels ervaren we dat (varianten van) covid in golven blijven komen en gaan en moeten we radicalere beslissingen nemen om het onderwijs voor de toekomst in te richten. In dit blog geven we je zeven ontwerptips voor toekomstbestendig onderwijs, al of niet in coronatijd.

Door het gebruik van apps, leerplatformen, videotools, motivatietechnieken als gamification en nieuwe werkvormen hebben docenten tijdens de lockdowns ervaren dat er veel meer op afstand kan dan in eerste instantie gedacht. Bovendien blijken studenten niet massaal weer naar school te komen op de momenten dat het mag. Dat is niet zo gek, DE student bestaat immers niet. 

Een aantal studenten vraagt zich terecht af waarom ze weer naar school moeten komen als is gebleken dat een deel van de leeractiviteiten prima op afstand kan plaatsvinden. Anderen hebben er veel behoefte aan om naar school te komen. Dat vraagt om vernieuwing en differentiatie, zodat de binding van de studenten verbeterd wordt, er geen frustratie bij studenten is over fysieke lessen die prima op afstand hadden gekund en docenten hun tijd en energie effectief kunnen besteden.

1. Stel de leeruitkomst centraal.
Stel niet je eigen voorkeur voor werkvormen ("het is zo lekker om college te geven"), maar de leeruitkomsten centraal. Het lijkt misschien een dooddoener, maar dit geeft houvast in het hele ontwikkelproces. Wat wil je werkelijk bereiken en welke toets-, werk- en oefenvormen passen daar het beste bij? 

2. Denk niet te beperkt.
Onderwijs op afstand is niet hetzelfde als een online les. Leerplatformen (zoals het Edubookplatform), video's, literatuur, opdrachten (alleen of in groepsverband) en game-elementen dragen bij aan binding, afwisseling en uiteindelijk betere resultaten. Ook hierbij geldt: denk na over de uiteindelijke leeruitkomsten en bedenk welke tools en werkvormen daar goed bij passen.

3. Online, tenzij.
Opleidingen gaan vaak uit van de traditionele roosters en bedenken vervolgens wat er eventueel online kan. Draai het eens om: bedenk bij welke leeractiviteit fysieke aanwezigheid echt een meerwaarde heeft. Als studenten die meerwaarde ervaren, zullen ze ook eerder geneigd zijn om te komen.

4. Creëer een flow voor studenten.
Denk niet in aantal contacturen maar in ritme: zinvolle fysieke lessen kunnen (net als een aantal digitale activiteiten) bijdragen aan binding, maar daarbij gaat het niet om de hoeveelheid contacturen. Creëer een studentjourney met een zeker ritme zodat een flow ontstaat. Als studenten wekelijks in een fysieke workshop de theorie toepassen, ervaren ze de logica en meerwaarde. Daarbij hoeft fysiek niet altijd 'op school' te betekenen. Denk na over alternatieven in de buitenlucht, bij organisaties, startup-hubs, enzovoort.

5. Op afstand ook a-synchroon
Denk niet alleen in online/offline, maar ook in synchroon/a-synchroon. Onderwijs op afstand kan synchroon plaatsvinden, zoals een online les of game, maar ook a-synchroon. Dat betekent dat studenten op een zelfgekozen moment interactief met de stof bezig zijn op een leerplatform zoals het Edubook, of via video's en opdrachten. Door de toepassing van opdrachten met (instant) feedback, samenwerking en gamification blijven studenten actief betrokken.

6. Anticipeer op coronagolven.
In hun opiniestuk in de Volkskrant van 11 januari jl. pleiten Berent Prakken en Harold van Rijen ervoor om het schooljaar anders in te delen: de wintermaanden worden ingericht voor onderwijs op afstand en in de andere maanden kan meer fysiek onderwijs worden georganiseerd.

7. Naast blended ook hybride.
Met gebruik van goede technische voorzieningen en ondersteuning kunnen lessen tegelijkertijd zowel fysiek als digitaal plaatsvinden. Inmiddels zijn er vele best practices. Op deze manier ervaren docenten en studenten heel snel of de fysieke aanwezigheid meerwaarde heeft en daar kunnen conclusies voor het vervolg uit worden getrokken. Voor opleidingen is het spannend om het aantal fysieke contacturen te verminderen, omdat gevreesd wordt het zicht op de studenten te verliezen. Online leerplatforms en tools voor gamification bieden echter veel mogelijkheden voor monitoring en feedback. Dat geeft docenten concrete handvatten om te zien hoe het ervoor staat met een groep én de individuele student. Verschillende opleidingen in het hoger onderwijs maken gebruik van de variatie in mogelijkheden en stemmen de online en offline activiteiten nauw op elkaar af.

Laat je inspireren door de volgende voorbeelden:

Voorbeeld 1: Interactieve oefeningen, a-synchroon
Het Edubook Professionele gespreksvaardigheden laat studenten in hun eigen tijd oefenen met vaardigheden als presenteren en interviewen. Het maken van video's en peerfeedback maken hier deel van uit. De fysieke les kan in dit geval meerwaarde krijgen door de presentaties en interviews in reallife plaats te laten vinden, waarbij bijvoorbeeld extra aandacht is voor lichaamstaal.

Voorbeeld 2: Combinatie Edubook en businessgame
De theorie en inzichten voor een vak kunnen op afstand individueel door studenten worden geleerd in een Edubook. Laat de studenten aansluitend praktijkervaring opdoen met een businessgame en richt de fysieke les/bijeenkomst zo in dat studenten samen moeten komen voor overleg om de samenwerking te stimuleren, of breng een discussie op gang die hierop aansluit.

Voorbeeld 3: Fysiek niet alleen in het klaslokaal
Richt een SDG-week in om studenten bewust te maken van de duurzame keuzes die zij kunnen maken. Zo leren studenten niet alleen over de doelen en achtergronden van de sustainable development goals, maar gaan zij er ook actief mee aan de slag. Door middel van een speurtocht in de stad van de studie worden zij geconfronteerd met verschillende aspecten van duurzaamheid en maken ze kennis met de duurzame initiatieven in hun omgeving. Maak er een competitief en uitdagend programma van door de College Coins-app van Edumundo hierbij in te zetten.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Geïnteresseerd in toekomstige webinars en blogartikelen?

Meld je aan voor onze nieuwsbrief